Ben bilmiyor dedin diye bişey yazmadım soru bu dedim sadece. Ayrıca bak hala seçim diyosun şu seçimi bir bırak tek söylemen gereken biliyor veya bilmiyor. ikinci Allahın tanımına ters yani cevabın otomatik olarak biliyor olucak. Verdiğin örnek yanlış zira sen sınava girmeden hocanın sana kafadan not vermesini kabul eder misin ? Hocanın sahip olduğu bir tanrısal bakış söz konusu değil sonuçta ama tanrı farklı tanrı şüphesiz bilendir diyosun öyle değil mi ? Peki öyleyse sınava ne gerek vardı ?

Allah, tüm insanları kendi özgür iradeleriyle yapacağı seçimlerin nerede, ne zaman gerçekleşeceğini, zamanla sınırlı olmayan kudretli ilmiyle bilir ve buna göre dileyip zamanı gelince kulun seçimi doğrultusunda yaratır. Bu bağlamda Allah’ın ilmi, kulun seçimine göre olup, Allah’ın sonsuz manadaki ilminin ve bilgisinin, kulun özgür iradesinde ve seçiminde zorlayıcı bir etkisi söz konusu değildir.

Ayrıca örneğimde ben hocanın kafadan not vereceğini de belirtmedim, senin elinden ne gelebileceğini biliyor ancak yanlış ya da doğru yapmana karışmıyor. Not verme falan yok. Lütfen düzgün okuyup idrak et.

Bak şimdi olabildiğince basit anlatıcam. 1. Tanrı herşeyi bilir. 2. Tanrı herşeyi biliyor ise sınavın gereği nedir ? 3. Kalu bela ayetini bilirsin eminim. Her birimiz Allahın rabbimiz olduğunu kabul etmişiz kitapta yazana göre öyle değil mi ? Eğer tanrı bizleri huzurunda topladığında bize şunu söyleseydi "sizi bir teste tabi tuttuğumda solumda kalanlar bana yüz çevirecek, sağımda kalanlar ise benim yolumdan ayrılmıcak" daha biraz önce onun sonsuz gücün tek hakimi herşeyin yaratıcısı ve herşeyi "bilen" olduğunu kabul eden bizlerden hangimiz itiraz edebilirdiki ?
edit: yatmam gerek cevap yazarsan geç dönebilirim kusura bakma. senle bu konuyu uzun uzun tartışmak isterim. Hayırlı sabahlar.

Hani Rabbin (ezelde) Âdemoğullarının sulplerinden zürriyetlerini almış, onları kendilerine karşı şahit tutarak, “Ben sizin Rabbiniz değil miyim?” demişti. Onlar da, “Evet, şahit olduk (ki Rabbimizsin)” demişlerdi. Böyle yapmamız kıyamet günü, “Biz bundan habersizdik” dememeniz içindir.

Yahut, “Bizden önce babalarımız Allah’a ortak koşmuşlar. Biz onlardan sonra gelen bir nesiliz. Şimdi batılcıların işlediği yüzünden bizi helâk mı edeceksin?” dememeniz içindir. (Araf 172)

Dostum bundan önceki yazdığım gayet açıklıyor hala nereyi anlayamadığını çözemedim. Allah her şeyi biliyor evet. Seçimlerini de biliyor ancak bu senin özgür iradene engel veya zorluk olmuyor. Zamanı gelince senin seçimin doğrultusunda yaratıyor. Allah hiçbir kulunun kendisine yüz çevirmesini istemez. Sağ sol diye bir ayrım da yok. Artık şunu anlamanı istiyorum Allah yarattığı kullarını şu iyi olacak şu kötü olacak diye yaratmadı. Hepimiz müslüman doğduk, zamanla irademiz ile farklı yollara ayrıldık. Tekrarlıyorum : Bu bağlamda Allah’ın ilmi, kulun seçimine göre olup, Allah’ın sonsuz manadaki ilminin ve bilgisinin, kulun özgür iradesinde ve seçiminde zorlayıcı bir etkisi söz konusu değildir. Umarım anlatabilmişimdir.

Cevabın üstte var zaten. "Sen allahı çok fazla insan gibi düşünüyorsun. Ama şöyle düşün mesela diyelim ki bir film yaptın her şeyiyle baştan aşağı sen uğraştın oyuncuları teker teker seçtin yönetmenliği sen yaptın falan filan bu filmin galasına gitmez misin? Yarattığın şeye bildiğin halde onu yarattığın için bakmaz mısın ne güzel yapmışım diye? Tabii ki bakarsın çünkü işi yaratmak olan kişi yarattığının sonucunu görmek ister bu bağlamda allah da yarattığının, bildiği halde, hangi yolu seçeceğini, nasıl davranacağını görmek ister."

Onun dışında Allah da sonucu bildiği için kötüleri cehenneme atsa birini öldürmeden onu hapse atmakla aynı mantık değil mi bu? Saçma yani.

Kulun seçimi doğrultusunda neyi yaratıyor? Ve "Allah'ın ilmi kulun seçimine göre olup." ne demek? Bana saçma geldi söylediklerin.

Arkadaş hâlâ iradene karışmıyor falan diye konuşmuşsun da arkadaşın dediği o değil. Allah zaten sonucun ne olacağını biliyor, o zaman neden insanları sınava tabi tutmaya gerek duyuyor? Ya yaratmasın, ya da insanları sınava tabi tutmadan direkt cennete ve cehenneme atsın, bizi neden dünyaya yolluyor? Arkadaşın sorduğu bu sen olayı çok yanlış anlamışsın.

Ben zaten Allahın istediğini seçiyoruz demiyorum arkadaşım Allah neyi seçeceğimizi biliyo. Sağ ve solu temsili söyledim bakın "her şeyi bilmek" kavrdıbını tam olarak algılayamıyosunuz sıkıntı burda tanrı kimseyi iyi veya kötü olsun diye yaratmaz diyosun ama tanrı daha yaratmadan kulun iyi mi kötü mü olacağını biliyor. Her şeyi bilmek bu. Diyosun ki "Allah seçimlerimize karışmıyor" ok. Bu değil ki konu. Allah seçimini biliyo aksi söz konusu olamaz bilmiyor ise o tanrı değildir zaten. Bende diyorum ki sınavın lüzumu ne ? Zaten bizim alacağımız not belli (kendi irademizle soruları cevaplayıp girip hakkımızla aldığımız not) ve hocanın (ilahi güç) bunu zaten bildiğini kabul etmiş bütün öğrenciler öyleyse sınava tabi tutulmaya bilirler.

Farz etki vizyona yeni bir film girecek. Fakat sen, bir yolunu buldun ve o filmi herkesten önce izledin.

Neyse, herkes sinema salonunda yerini almış ve heyecanla filmin başlamasını bekliyor. Film bir başladı, Aman Allah'ım sen herşeyi önceden bir bir söylüyorsun. Dediklerin bir bir oluyor. Filmin sonunda ise, "adam kızı öldürüp katil olacak" dedin. Aynen dediğin gibi adam kızı öldürüp katil oldu. Ve film bitti.

Şimdi sinemadaki izleyiciler sana dönüp, "adamı sen katil ettin. Katil olacak demeseydin katil olmazdı!" diyerek, seni suçlayabilirler mi?

Elbette suçlayamazlar. Çünkü sen sadece olacakları önceden biliyordun. Yaşananlara müdahale etmedin. Bu nedenle katil olmayacak da diyemezdin. Deseydin o zaman yanılmış olurdun.

Allah'ta dünyada yaşanacak olanları sadece biliyor. Müdahale ettiği olaylar elbette var. Ama bizi bunlardan sorumlu tutmuyor. Mesela demiyor ki "sen neden bir katilin kızı oldun?" Önceden filmi izleyen seyirci misali, müdahale etmediği, bizim özgür irademizle yaptığımız olaylardan bizi sorumlu tutuyor.

Umarım anlatabilmişimdir.