rusyanın başkenti nereydi lan

Rusya (Rusça: Bu ses hakkında Росси́я (yardım·bilgi), Rossiya) ya da resmî adıyla Rusya Federasyonu (Rusça: Bu ses hakkında Росси́йская Федера́ция (yardım·bilgi), Rossiyskaya Federatsiya, /rɐˈsʲijskəjə fʲɪdʲɪˈraʦəjə/), Doğu Avrupa ile kuzey Asya'ya yayılmış ve 17,075,400 km²'lik[2] yüzölçümü ile dünyanın en geniş ülkesidir.[3] Nüfus olarak ise sıralamada sekizincidir. Başkenti Moskova'dır.
Konu başlıkları
[gizle]

1 Yönetim ve Politika
1.1 Federatif Özerk ve idari Bölgeler
2 Coğrafya ve iklim
2.1 Zaman Dilimi
3 Demografi
4 Nüfus
5 idari Bölümler
6 Kaynakça
7 Ayrıca bakınız
8 Dış bağlantılar

Yönetim ve Politika [değiştir]

Rusya Anayasası’na göre, Rusya yarı başkanlık sistemi ile yönetilmektedir. Başkan, devletin başkanı statüsündeyken; Başbakan, hükümetin başıdır. Çok partili temsili demokrasi ile yönetilen federasyonda, federal hükümet 3 temel erkden mevcuttur;

Yasama; iki meclisli olan Federal yönetim, 450 üyeden oluşan Duma meclis ile 175 üyeli Federal meclisten oluşur. Meclisler, ülke adına kararlar alır; yasa yapar, savaş açma ve uluslararası sözleşmeleri onaylama ve reddetme hakları varıdır.

Yürütme; Başkan yürütmenin ve askeriyenin başıdır. Meclisten çıkan kanunları veto etme hakkı vardır.

Yargı; Anayasa Mahkemesi, Yüksek Mahkeme (Türkiye'deki Yargıtay), Tahkim Mahkemesi (Türkiye'deki Danıştay) ve ilk derece federal mahkemelerden oluşur. Hakimler Federal Meclis tarafından atanır ve direk olarak Devlet Başkanına bağlıdırlar.

Adaylar Adayların Partileri Oylar %
Dmitry Medvedev Birleşik Rusya 52,530,712 71.25
Gennadi Züganov Rusya Federasyonu Komünist Partisi 13,243,550 17.96
Vladimir Zhirinovsky Rus Liberal Demokrat Partisi 6,988,510 9.48
Andrei Bogdanov Rusya Demokratik Partisi 968,344 1.31
Geçersiz Oylar 1,015,533 --
TOPLAM 73,731,116 100.0

Devlet Başkanı, 6 yıllığına seçilir. En yüksek oyu alan ve en fazla iki turlu olarak seçimler yapılır. Devlet Başkanı 35 yaşından genç olamaz ve en az 10 yıl boyunca Rusya Federasyonu'nda ikamet etmiş olmalıdır.[6] Bütün bakanları atama yetkisi Başkan'dadır, fakat Başbakan'dan bakanlar hususunda tavsiye alır. Bakanlar en son Duma'da oylanarak görevlerine başlarlar.[7] 2 Mart 2008'de, Dmitry Medvedev yapılan Başkanlık seçimini kazanarak Devlet Başkanı seçildi. 2000 yılından 2008 yılına kadar başkan olanVladimir Putin ise, devlet başkanının belli bir süre sınırlanırılması sebebiyle tekrar aday olamamıştır. Putin, Birleşik Rusya lideri olarak Hükümetin başına geçerek Başbakan olmuştur. Rusya'da en etkin partiler; Birleşik Rusya, Komünist Parti, Rusya Liberal Demokrat Partisi ve Adil Rusya'dır.
Federatif Özerk ve idari Bölgeler [değiştir]
Rusya Federasyonu'nu oluşturan federal bölgeler

Rusya Federasyonu 83 federal bölgeden oluşmaktadır.[8] Her bir bölgenin Federal Konsey'de eşit şekilde temsil edilmektedir. Her bir bölgenin konseye 2 adet temsilci gönderme hakkı bulunmaktadır.[9] Fakat herbir bölgenin farklı derecede özerklikleri mevcuttur. 83 bölgenin dağılımı ve kısaca özellikleri aşağıdaki gibidir.

46 oblast (idari bölge); atanmış bir yönetici ile yönetilir ve yerel yasama organları bulunmaktadır.
21 cumhuriyet; otonom bölge kabul edilirler, kendi anayasası, parlamentosu ve başkanı bulunmaktadır. Her cumhuriyet için Rusça'nın yanısıra bölgesel dil ya da diller de cumhuriyetin resmi dili/dilleri olarak tesis edilebilir.Örneğin Dağıstan'da Rusça dışında 13,Karaçay-Çerkesya'da 4,Kabardey-Balkarya'da 2 resmi dil vardır.
9 kray (bölge); esasında oblastlara benzemektedir. Bu bölgeler tarihsel olarak oluşmuşlardır, ilk olarak sınır bölgelerde oluşturulan kraylar, daha sonra otonom oblast ve otonom okrugların yönetim merkezi halinde de oluşturulmuştur. Atanmış yöneticilerle yönetilirler (valilikler).
4 otonom okrug (otonom bölge); ilk olarak etnik azınlıklar için Kraylar ve Oblastlar içerisinde kurulmuşlardır, fakat 1990'da statüleri yükseltilerek, idari bölge statülerine alınmışlardır.
1 otonom oblast (Yahudi Otonom Bölgesi) esasen oblast kabul edilen bölge 1990 yılında şu anki bağımsız oblast statüsüne yükseltilmiştir. ilk olarak bir kray'a bağlı olarak kurulan oblast, şimdi bağımsız bir özerk oblast (bölge) olarak doğrudan Rusya Federasyonu devlet yapısı içinde yer almıştır.
2 adet Federal kent (Moskova ve St. Petersburg),diğer federal birimlerle eşit temsil hakkına sahip olan iki büyük kenttir.

Coğrafya ve iklim [değiştir]
Rusya'nın sıcaklık ve yağış grafiği

Rusya Federasyonu Avrasya kıta sahanlığının kuzeyinde bulunur. Arktik (Kuzey Kutup dairesi) ve çevresindeki (sub-Arktik) bölgelerin büyük bir oranı sınırları içinde olduğundan diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, metrekareye daha düşük kişi yoğunluğuna, ekonomik faaliyet ve coğrafi (fiziki) çeşitlik görülür. Bu bölgelerden daha güneye gelindiğinde coğrafi ve bitki örtüsü çeşitliliği artar. Rusya dünyanın en soğuk ülkelerinden biridir. diğer iklimlere göre kış aylarında 3 kat fazla soğuk hissedilir.[10] Ortalama yıllık sıcaklık −5.5 °C (22 °F)dir. Karşılaştırma için izlanda'nın ortalama yıllık sıcaklığı 1.2 °C (34 °F) ve isveç'in ortalama yıllık sıcaklığı 4 °C (39 °F)'dir. Lakin bu karşılaştırma, ülke genelini gösterdiğinden geniş yüzölçümde değişken ve ılıman iklim çeşitliliğine sahip Rusya için yanıltıcıdır.
Zaman Dilimi [değiştir]

Rusya Federasyonu toprakları 11 zaman dilimi boyunca uzanır. Bu kadar farklı zaman dilimine yayılabilmiş tek ülkedir. Bunun nedeni diğer ülkelere göre toprak yüzölçümünün fazla olmasıdır. Rusya dünyanın yüz ölçümü bakımından en geniş ülkesidir bu yüzden zaman dilimleri uzantısı 11 dilimdir.
Demografi [değiştir]
1950–1991 Sovyet Rusya nüfus yükseliş tablosu (kırmızı), 1991–Ocak 2010 arası Rusya Federasyonu nüfus çizelgesi(mavi). ( Milyon hesabıyla)
Rusya Nüfusu Etnik Grupları (2002) [1]
Rus % 79.83
Tatar % 3.83
Ukraynalı % 2.03
Başkurt % 1.15
Çuvaş % 1.13
Çeçen % 0.94
Ermeni % 0.78
Diğer % 10.31

2002 sayımına göre Rusya nüfusunun %79,8'ini, federasyonun esas unsuru olan, Ruslar oluşturmaktadır. Rus nüfusunun dışında çok sayıda etnik grup da mevcuttur. Rusya sınırları içerisinde, 160 farklı etnik grubu olduğu tahmin edilmektedir.[11] Rusya nüfusu her ne kadar diğer ülkelerle karşılaştırıldığında yüksek olsa da; km2'ye düşen insan sayısı, ülkenin kapladığı alan sebebiyle çok azdır. Rusya nüfusunun ağırlıklı olarak yaşadığı bölge, coğrafi olarak Avrupa toprakları olarak kabul edilen Ural Dağlarının batısında ve Kuzeybatı Sibirya'da yaşamaktadır. Ülke nüfusunun %73' ü şehirlerde yaşarken, %27'si kırsal alanlarda yaşamaktadır.[12]

Ülke nüfusu, Sovyetler'in yıkılmasından sonra düşüşe geçmiş olsa da, 2010 sayımına göre 141.927.297 'dır. 1991 yılında Rusya nüfusu tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 148.689.000'a ulaşmıştı[13], fakat 90'lar boyunca süren göçmenlik, ölüm oranın çok hızlı yükselmesi sebepleri ile ülke nüfusu 20 yıllık sürede azalmıştır. [14]

Ülkede 2009 yılında, son 15 yıl içinde ilk kez 10.500 kişilik bir nüfus artışı sağlanmıştır.[14] Söz konusu artış, 279.906 kişinin Rusya'ya göçmesi ile oluşmuştur ki bu sayının %93 Eski Sovyet ülkelerinden olmuştur.[14] Rus halkının göçü ise 2000 yılında 359.000 iken 2009 yılıdna 32.000 inmiştir.[14] Şu anda 116 milyon Rus ülke sınırlarında yaşarken, ülke dışında, özellikle eski sovyet ülkelerinde 20 milyon civarında rus yaşadığı tahmin edilmektedir. [11]