aslında şöyle de bir handikapı var bu işin.

dünya piyasalarında tüm alım-satımlar dolar üzerinden yapılıyor ve bu abd'ye genel piyasa da (parasının kullanılmasından dolayı) bir güç getiriyor gibi görünüyor fakat abd ne zaman ulusal bir karar alsa fed tarafından sıkıştırılıp mali buhrana sokuluyor. (fed: amerikan merkez bankası ve devlet kontrolünde değil) yani aslında piyasaları kontrol eden abd'den ziyade doğrudan doğruya fed'dir diyebiliriz ki onun da abd yönetiminden bağımsız olduğunu biliyoruz.

ayrıca ne zaman ülkeler arası krizler yaşansa doğrudan doğruya abd doları üzerinde etkisi oluyor. en basitiyle türkiye, rusların uçağını düşürüyor. karşılık olarak ruslar türkiye'den domates almayı bırakıyorlar ve iki ülke arasında ki ithalat-ihracat askıya alınıyor. bu da iki ülkenin de dolar rezervlerini ellerinde tutacağı ve piyasayı durağanlaştıracağı anldıbına geliyor ki doların değerinin düşmesine (mikro seviyede bile olsa) etki ediyor. yani öyle bir para birimi düşünün ki üretildiği ve ulusal değer olarak katma değere sahip olduğu topraklar dışında bir çok ülkenin siyasi, politik, finansal... kararlarından etkilensin. tabii bunlar çok mikro düzeylerde oluyor fakat dünya'nın her tarafında bu tip etkiler üst üste yığılarak abd'nin kendi para birimi üzerinde kontrol edemeyeceği düşü veya artışlara neden olabiliyor.

yani aslında abd etiketiyle ve dolar adı altında tüm dünya piyasalarına (birileri tarafından) hükmedilmeye çalışılıyor. belki abd'li idareciler bunun farkında fakat şu an bu durumun kaymağını yedikleri için ses etmiyorlar belki de görmezden geliyorlar.

Amerika küresel açıdan daha efektif rol oynamakta yani bence sırf bu sebepten bile daha güçlü sayılabilir benim fikrik bu yonde

Sana bir de şöyle bir bakış açısı sunayım: Salisbury'de zehirlenen Sergei Skripal ve kızını hatırlıyor musun? işte o tam da ingiliz istihbaratının ya da derin devletinin FSB ile çatışmasından ibaretti. O dönem Rusya ile diğer dünya devletlerinin ilişkileri ciddi derecede bozulmuştu. ingiliz derin devleti çok güçlüdür, Ruslardam güçlü olduğu konular vardır ama Rusların da onlardan güçlü olduğu bir sürü konu var.

Ama cidden abd en güçlü devlet değil. Katılıyorum

Çok doğru. Birtakım araçlarla mevcut olguyu daha farklı bir algıya çevirdiler.

Benim burada eksiğim var. Doğru söylüyorsun.

Bütün dünyada güçlü olması da ülkesinde tek adam olmasından dolayı mı?