interstellar

@130

1-şimdi solucan delikleri 1940'larda ortaya cıkan bir teori hatta baş mimarı einstein dır.. hatta diğer adı einsten köprüsü gibi bişeydi.. zaman ve mekan hiçbir zaman düz bir çizgi gibi gitmez. evrende zaman 3 boyutludur. bükülebilir kırılabilir bir yapıdadır. einstein'ın meşhur e=mc2 teoriside aslında bunu destekler.. kabaca bu şu demek çekim gücü yüksek olan yapılar karadelikler zamanı o kadar çok kırar.. bir noktadan sonra zaman ve mekan o kadar çok kırılırki ikisi üst üste gelir. ancak bu sadece bir teori.. ayrıca bir solucan deliğine girip diğer taraftan çıkma gibi bir durum ihtimali çok az. evet zaman ve mekanı üst üste bindirecek kadar kırabilir ama molekül geçişi sağlanabilir mi bu bilinmiyor.. konu ile ilgili universe belgeseli-wormhole bolumunu ızlemeni tavsiye ederim panpa..

2-önceki entryimde belirttiğim gibi fizik yasalarında hiçbir şekilde geçmişe gidilemez veya geçmişe müdahale edilemez.. şimdi şöyle düşün bir zaman makinası ile geçmişe gidip annen ile babanı öldürsen senin varlıgın paradoks oluşturur. ve evren asla paradokslara izin vermez. çünkü en basit doga kanunudur. hiçbirşey yoktan var edilemez veya varken yok olamaz.. bu noktada hawkingin teorisi ise şu; geçmişe yapılacak en ufak bir müdahale bile tamamen zaman-mekan kavrdıbının çökmesine neden olur ve sonuc olarak pararel bir zaman-mekan ilişkisi ortaya cıkar. aslında nolan'ın da aktarmaya calıstıgı sey buydu filmin sonunda.. yani paralel evrenlerin ortaya cıkması. ki bazım bilim adamları karadeliklerin içerisinde, pararel evrenlerin oldugunu söylüyor.. hatta bazıları bizim içerisinde bulunduğumuz evren-zaman'ın bir karadelik oldugunu söylüyor, yani bizim evrenimizde aslında bir kara delik.. tabi bunların hepsi teori.

3-şimdi filmde anlatılan olay bilimsel olarak zaten saçma.. yani bir karadelik içerisine maddesel olarak kesinlikle girilemez. karadeliklerin içerisinde ne oldugu bilinmiyor.. yukarıda bahsettiğim gibi bazı bilim adamları karadeliğin içerisinde başka bir evrenin oldugunu baska bir zaman kavrdıbının oldugunu (ki nolan da bunu işlemiş aslında zamanı figibsel boyutta göstererek), bazıları ise karadeliklerin içerisinde ne oldugunun hiçbir zaman öğrenilemeyecegını soyluyor... ben 2.görüşü benimsiyorum. çünkü karadelik hacmin 0 ama kütlenin sonsuz oldugu bir durum.. tüm fizik kuramlarının çöküğü bir ortam bu yüzden tekillik deniyor. yani hacmi olmayan birşeyin kütlesinin neredeyse sonsuz olması, kütlesi osnsuz oldugu içinde zamanı inanılmaz bir boyutta kırması, sonsuz bir çekim gücü ile ışığın bile içinden kaçamaması söz konusu olan bir yapının içerisinde ne oldugunun bilinmesi imkansız bana göre..

4-karadeligin yakınında gezegen bulunma olayı tabi filmde sıçış.. bırak gezegeni, bizim samanyolu galaksimizin merkezinde olan karadelik 100.000 ışık yılı büyüklüğündeki galaksimizi içine doğru çekiyor, yutuyor. bundan milyarlarca yıl sonra galaksimizin merkezindeki karadelik bütün galaksimizi yutucagı varsayılıyor. filmde ise o gezegene gitmelerinin sebebi herhalde diğer bi tane bilim adamı vardı matt mi ne.. onun yolladıgı sinyalin ordan geldiğini hesap edip gidiyordu sanırım. birazda bu zaman kavrdıbına vurgu olsun diye öyle bi atraksiyona girmiş bnolan bence.. bizim herifler gezegende 1 saat durup gemiye geri dönünce 23 yıl geçiyordu ya.. onun için yapmış sanırım.

amk seviyeyi öyle bi yükselttim ki.. şimdi gidip kemik çerçeve gözlüğüm, fularım ve tolstoy romanım ile starbucks da tek başıma oturup sade kahve eşliğinde romanımı okuyacam..

filmdeki birçok şey gerçekten fizik bilimi ile ilgili olan arkadaşların veya fizikçilerin ilgilisini olumlu yada olumsuz şekilde çektiğini düşünüyorum.
uzay hakkında zaten nasa bile birçok şey bilmezken dünymaızda yaşan bir çok insan gibi kültürü popülistlik facebook veya instagram olarak gören arkadaşlardan hiç söz bile etmiyorum.
filme gelirsek filmi gerçekten anlamadım arkadaşlar bu gerizekalı olduğum için değil film gerçekten bilgi gerektiren bir filmdi.
zaten filmi dün izledim ve uzun sürede üzerinde düşündüm filmde beğendiğim (filmi genel olarak beğendim ama detaycı biriyim) uzaydaki sahnelerde "ses" kavrdıbının olmamasaydı.
aslında bu bile filme yeterince güzellik katıyor ve matt deymın muallaksinin kapagı birleştiremeyişi sonucu olusan patlama sonucunda sesin bir anda gitmeside çok iyiydi.
birkaç sorum var film ile ilgili gerçekten filmi anlamak zor arkadaşlar o yüzden "anladıgım" kadarıyla sormak istiyorum.

1- filmde anladıgım kadarıyla 2 tane karadelik var birtanesi satürn dolaylarında ve küresel(hatta bu worm hole)biçimde yani 3D ve diğeride gargantula, şimdi arkadaslar bu solucan delikleri heryerde baktıgımızda girişi 2 boyutlu olarak gözümüze çarpar bu bizim algısızlıgımızmı yoksa algılama yetenegimizin durdugu noktamı? aslında bu solucan delilkleri içerinde geçirdigimiz zamanın 0 hızımızın sonsuz olmasımı? şimdi düşünüyorumda küresel hatta "küre" olması çok normal geliyor çünkü orda başka bir galaksi var ama göz ile bakıldıgında çok saçma algısallık dışında bir görüntü geliyor karşıma.

2- cooper nasıl kendi kendine mesaj yolluyor burda bir paradox var kesinlikle ama nasıl bir paradox? filmin sonun "they" ile kara delikten geçerken baglantı kuran dr.bran'ın aslında geriye dogru karadelikten çıkan cooper oldugunu bilmemesi ve hatta o sırada kara delikten diger galaksiye cıktıklarında tekrar bizim galaksimize gelmek üzere geri dönmeye calıssalar satürn yakınlarında uzay üssünle karsılasıcaklar olması durumunda? (böyle bir durum varmı?) 2 tane cooper olmazmıydı?

3- tam olarak cooper ne yaptı karadeligin teklik noktasında yada tam olarak zamanı fiziksel hale getirmek nedir yani nasıl oluyor bu dıbına kodugum şeyi karadelik nasıl böyle bir şey saglayabiliyor?

4- 2 tane kara delikten gargantula olanına yakın olan ve koloni kurulabilicek gezegene neden direk gitmiyorlar? karadelik teorilernin hepsi film boyunca gibilirken hatta roket ile karadelik çekiminden kurtulunabilinirken bir gezegenin kara delige yakın olmasımı bunları vazgeçiriyor? sonra dr.bran neden o gezegene gidiyor?

sorularım bunlar arkadaslar mantıklı yanıtlar verirseniz sevinirim.

bayadır girmiyorum sözlüğe ama bu filmle ilgili bi şeyler yazmak istedim.filmde @126nın da dediği gibi bilimsel açıdan imkansız şeyler mevcuttu.(belki sadece şu an imkansızdır.)ama bu bilim filmi değil yalnızca, bilim-kurgu filmi.kendi kurgusu içinde de herhangi bi mantıksızlık yoktu.her şeyden önce filmi dün izledim ve hala etkisinden kurtulamadım.yüzlerce soru sordum kendime ve cevap aradım yeni şeyler öğrendim bu bile bi filmi benim için çok iyi yapmaya yeter.

zaten film dünyanın sonları yani günümüz teknolojisi değil.uzay araçları ışık hızına yakın hareket edebiliyor.düşünebilen robotlar var.vizyonsuz olmayın.amerika aya gitmeyi yıllarca hayal etti.önce hayal edersin sonra mümkün kılarsın.

neyse filme geçelim.

cooperın kendine nasanın koordinatlarını yollaması paradoks oluşturmaz mı?

hayır oluşturmaz.zaten zaman standart olduğunda paradoks oluşur.burda karadeliğe giriyoruz zaman bükülüyor ve zaman artık bizim için fiziksel bi boyut.cooper karadeliğe girdiğinde sonsuz ihtimalli paralel evrenleri görüyor.(hemen doğru olanı nerden buldu? güzel bi soru) görüyor ama etkilediği yine sadece tek evren.içinde bulunduğu..uzayda çuvalladıkları için kızına ilk olarak mors alfabesiyle stay diyor.babası kızın kalması için öyle dediğini düşünüyor haliyle.burda mors alfabesiyle gerçekten stay yazdığını sadece kız biliyor.kitapların tesadüfi düşmediği bilinci oluşuyor böylelikle.(bu bilgi ilerde işimize yarayacak.) burda cooper içinde bulunduğu durumda hiç bi değişiklik yapamamış oldu böylelikle.tam o sırada tars biz buraya geçmişi değiştirmeye gelmedik diyor.(çok kilit bi cümleydi.) burada görevleri devam ediyor aslında.cooper bu sefer aynı timelineda kızının büyüyüp o odaya geldiği ana geliyor.kız eğer çocukken kitapların tamamen tesadüfi düştüğünü düşünseydi oda üzerinde bu kadar düşünmezdi.başka mesajlar aramazdı.(bakın ne kadar lazım oldu.) cooper burda kızına bu sefer çocukken verdiği saatiyle yeni bir mesaj yolluyor ve dünyadaki insanlar da kurtuluyor.gönderdiği mesaj da şu ölen profesörün a planını uygulamak için gereken ama çözemediği denklemin çözümüydü galiba.orayı tam anlamadım.)

(filmde başından beri sanki biri bize yardım ediyor diyip "they" diye de öznelleştirdiği 5 boyutlu yaşayabilen ,çoktan kurtulmuş olan, atalarını da kurtarmak isteyen bizzat kendileriymiş)

edit:ben filmin kurgusal yönüyle ilgilendim bilimsel yönüyle ilgili de güzel bi yazı buldum.

http://www.evrimagaci.org/fotograf/71/6710

güzel film.. uzay, evren, zaman hakkında önemli bilgilerde veriyor. ama bu bilgilerin bazıları gerçekten çok yanlış..

bunlardan bahsedelim.. filmi izlemeyenler için spoiler içerir.

öncelikle filmin başlarında solucan deliği sayesinde evrenin başka bir galaksisine gidiyor bizim ekip.. solucan deliklerinin gerçekten olup olmadığı bilinmiyor. tamamen teori bir durum. ayrıca solucan deliklerinin var olması bugün bilim dünyasının %95'inin red ettiği bir durum.

karadelik konusunda çok ciddi sıçılmış.. tamam bu konular hakkında bilgisi olmayanlar filmde anlatılan karadeliğe imrenebilir. ama gerçek bunun çok dışında.. bir karadelik güneşin veya herhangi bir yıldızın çekim gücünden milyarlarca kat daha fazla çekim gücü yaratır. bu çekim gücü o kadar yüksektirki ışık bile bundan kaçamaz. sıcaklığı milyonlarca santigrat derecedir.. bir karadeliğin çekim alanı içerisine girerseniz atomlarınız bile parçalanır. ama filmde ekibin gemisi karadeliğin yanında dolanıyor hatta roketlerle onun çekim alanı içerisinden kaçıyor.. karadeliğe yaklaşırsanız zaman sizin için çok yavaş akar. filmde de böyleydi ama gerçekte karadelik yakınında 1 saat binlerce dünya yılı demektir. filmde bu 23 yıl olarak verilmiş.. tabi zaten atomlarınıza kadar bile ayrılacagınız için bunu anlamazsınız.. karadeliğin yakınında hiçbir şey maddesel olarak bulunamaz. ama filmde karadeliğin yanında bir gezegen gösteriliyordu oraya iniliyor falan.. karadeliklerin içinde ne oldu tamamen bir gizemdir. bütün fizik kurallarının çöktüğü bir ortam. bir karadelikte zaman o kadar çok kırılır ki.. şöyle örnek vereyim; diyelim ki bir karadelik içerisine girdiniz ve atomlarınıza kadar ayrılmadınız (imkansız bişi bu tabi), sizden trilyonlarca daha olur.. çünkü her mili saniye arkanızdan bir başka kendinizin geldiğini görürsünüz.. kısaca karadelikler evrenin en güçlü yapısır. 100.000 ışık yılı büyüklüğündeki bütün bir galaksiyi etrafında döndürür. böyle muazzam bir güce karşı roket motoru ile manevra yapıp kaçmak, içine astronot olarak girmek falan.. çok uçmuş nolan burda.

filmin sonlarında eleman geçmişteki halini görüp ikna etmeye çalışıyo falan ya.. o da tamamen gerçek dışı.. fizikte ve doğa kanunlarında paradoks kesinlikle oluşturulamaz. bu yüzden geçmişe asla gidilemez veya geçmişe hiçbir şekilde etki edilemez.. geleceğe zaman kırılması ile gidilebilir ama geçmişe asla. zaten zaman kavramında aslında geçmiş ve gelecek diye kavram yoktur. çünkü zaman her yerde görecelidir.

neyse güzel film ama en azından böyle bilim kurgular izlemek güzel oluyor. insanların ilgisi artıyor araştırıyor falan..

bu arada bu tarz güzel bir film izlemek isteyenler için sunshine (2007)