orrgeneral

avrupa tarihi avrupa kıtasında yaşayan insanların tarih öncesinden başlayarak günümüze kadar uzanan tarihini içerir. arkeolojik kazılar avrupa kıtasında m.ö. 35.000 yılına kadar uzanan bir insan varlığını doğrulamaktadır[1]. avrupa'da kayda geçmiş ilk yazılı belge olarak ise m.ö. 700 yıllarında antik yunanistan'da homer'in yazdığı i̇lyada destanı gösterilebilir[2]. antik yunanistan'ın yanı sıra, m.ö. 8. yüzyılda kurulmuş olan roma krallığı avrupa'da kayda geçmiş ilk gelişmiş uygarlıklar arasındadır. antik yunanistan ve antik roma uygarlıkları m.s. 4. yüzyıl'da çökmüşler, aynı yüzyılda hıristiyanlık dini avrupa kültürünü etkisi altına almaya başlamıştır.
orta çağ'ın başlarında avrupa derin bir duraklama dönemine girmiş, orta doğu ve asya'daki birçok gelişmiş uygarlıkların gerisinde kalmıştır[3]. ancak yeni çağ'da başlayan rönesans ve reform hareketlerinden sonra, avrupa tekrar askeri, ekonomik, demokratik ve teknolojik bakımlardan dünyanın diğer bölgelerini yakalayabilmiş, daha sonra da önlerine geçmiştir. bu üstünlüklerini kullanan avrupa ülkeleri diğer kıtalarda koloniler kurmuş, bu kıtaların ekonomik kaynaklarını sömürerek kendi halklarına diğer kıtalara kıyasla daha yüksek bir refah düzeyi sağlamışlardır.
20. yüzyıla kadar ekonomik ve askeri açılardan dünyaya egemen olan avrupa ülkeleri, dünyanın ekonomik ve askeri liderliğini abd'ye kaptırdılar. ayrıca asya kıtasındaki yükselme birden hızlandı. önce japonya ve kore, sonra da çin ve hindistan gibi asya ülkeleri hızla büyüyerek avrupa'ya rakip haline geldiler. bu arada avrupa ülkeleri güç birliğine giderek avrupa birliği'ni oluşturdular. şu an avrupa'nın 27 ülkesini içinde barındıran avrupa birliği, topluca göze alındığında toplam ithalat, ihracat ve gsmh gibi açılardan dünyadaki en güçlü ekonomik birliktir[4][5].
konu başlıkları [gizle]
1 tarih öncesi
2 i̇lk çağ
2.1 antik yunanistan
2.2 antik roma
3 orta çağ
3.1 roma i̇mparatorluğu'nun çöküşü
3.2 kutsal roma ve i̇talyan kent devletleri
3.3 i̇ngiltere ve fransa'nın oluşması
3.4 i̇ber yarımadası
3.5 doğu avrupa
3.6 haçlı seferleri
3.7 i̇stanbul'un fethi
4 yeni çağ
4.1 osmanlı, i̇sveç ve lehistan i̇mparatorlukları
4.2 rönesans ve reform
4.3 coğrafi keşifler ve kolonileşme
4.4 mezhep savaşları
4.5 yeni çağın sonunda i̇mparatorluklar
5 yakın çağ
5.1 amerikan ve fransız devrimleri
5.2 aydınlanma çağı ve sanayi devrimi
5.3 kırım savaşı
5.4 halk hareketleri ve ulusal bilinç
5.5 dünya savaşları
5.6 soğuk savaş
6 günümüzde avrupa
6.1 soğuk savaştan sonrası

2009 avrupa birliği’nin siyasi ve idari yapısını yenileyen lizbon antlaşması yürürlüğe girdi.
i̇nsana benzer canlılar arasında homo erectus[6] ve neandertal adı verilen varlıkların avrupa'daki geçmişi milyonlarca yıl öncesine dayanmaktadır. bu iki canlı türü zamanla ortadan kaybolmuş, bilimsel adı homo sapiens olan modern insanlar avrupa'da yaklaşık m.ö. 35.000 civarında ortaya çıkmıştır.
avrupa'da tarihöncesi dönemde yaşayan kayda değer kültürler arasında buzul çağı'nın son dönemlerinde m.ö. 20.000- 10.000 yılları arasında yaşamış gravettien, solutre ve magdalen kültürlerini sayabiliriz. m.ö. 12.500 civarında buzul çağının sona ermesi üzerine avrupa'da doğa ve iklim koşullarında olumlu bir değişiklik gözlendi. ortalama sıcaklık birden büyük bir artış gösterdi, deniz düzeyi yükseldi. avrupa'daki yerleşik toplumlar ilk olarak m.ö. 7. milenyumda balkanlarda ortaya çıktı. cilalı taş devri, 6. milenyumda orta avrupa'ya, 5. ve 4. milenyumlarda da kuzey avrupa'ya ulaştı. başlangıcı m.ö. 3.000 yılına dayanan i̇ngiltere'deki stonehenge anıtları bu dönemden kalma en güzel korunmuş yapıların arasında sayılırlar[7].
avrupa m.ö. 3500-1700 arasında bakır çağına girdi. günümüzde avrupa'nın en büyük linguistik grubu oluşturan hint-avrupa halklarının bu dönemde orta asya'dan avrupa'ya göç ettikleri sanılmaktadır. anadolu'da m.ö. 1.300 yılı civarında başlayan demir çağı, avrupa'ya oldukça gecikmeli olarak m.ö. 1000 yılları civarında ulaştı. i̇talya yarımadası'daki etrüsk uygarlığı bu dönemin avr