sabah ctrl v lerini alalım bakalım gençler

Dil verileri ve arkeolojik kalıntılar, Eskimo-Aleut halklarının günümüzden 10.000 yıl önce Bering Boğazı'nın buzlarla kaplanıp kara köprüsü olduğu zamanlarda, iki ayrı etnik grup (Eskimolar ve Aleutlar) olarak Alaska'dan Kamçatka'ya kadar olan bölgede bulunduklarını göstermektedir. Eskimo ve Aleutların denizde avlanma tekniklerinin gelişmesinden önce bölündüklerini gösteren dil verileri arasında ok ve yay için ortak kelimelerin bulunması, bunun yanında deniz avcılığı terimlerinin Eskimo ve Aleutlarda farklı olması gösterilebilir. Eskimo ve Aleutlar deniz avcılığını birbirlerinden bağımsız olarak geliştirmişlerdir.[8]

1000 yıllık Utqiaġvik arkeolojik siti, Barrow, Alaska
Utqiaġvik arkeolojik siti bugünkü Barrow'un (inyupikçe Utqiaġvik) kasaba merkezinin yaklaşık 1/4 mil güneybatı kenarında yer alır ve başlangıçta Ukpiaġvik («kar baykuşu avlanma yeri») olan ismi yıllar içinde değişim geçirerek bugünkü Utqiaġvik biçimine dönüşmüştür. Burası kışlık konutların ve qargi denen köy odasının bulunduğu, etnografik ve arkeolojik bilgilere göre yıl boyunca avcılık ve ticaret faaliyetlerinin sürdüğü bir yerleşimdi. Tundra yüzeyinden iki metre yukarıdaki 60'tan fazla höyüksü tümsek (igluluaġruk[9]) bugün dahi görülebilmektedir. Arkeolojik çalışmalarla, burasının son 1000 yıldır yerleşimde olduğu tespit edilmiştir. Binghamton Üniversitesinden arkeologlar tarafından 1981-1983 yıllarında kapsamlı bir kazı yapılmış ve 20.000 den fazla eser bulunmuştur. Utqiaġvik kazılarından çıkarılan buluntular arasında fildişi heykelcikler, ok başları, labretler, boynuzdan bıçaklar, fildişi ulu (yarım ay biçimli bıçak), zıpkın başları, fildişi oyuncaklar, tahta ağ şamandırası, deri eldiven gibi eserler vardır.[10]Bunların arasında kar gözlükleri de bulunur.[11]
Alaska'da Rus döneminde (1733 – 1867) Rusların keşfettiği alanlar daha çok deniz kıyılarıyla sınırlı kalmıştır. 1895 yılında Alaska'nın yalnızca deniz kıyıları ile büyük nehirlerin bulunduğu alanları keşfedilip haritalandırılmışken iç karanın büyük kısmı haritalandırılmamıştı.[12]
Norton Sound'dan Kanada sınırına kadar olan Arktik Alaska'daki inyupikler, Avrupalı kâşiflerle 18. yy sonu ile 19. yy başlarında tanışırlar. Bunlar, 19. yy sonları ve 20. yy başlarında yapılan ve New Bedford'dan yola çıkan 2000'den fazla balina avcılığı seferine diğer Alaska yerlilerinden daha fazla sayıda katılmışlardır. inyupikler bu seferlerde gemi tayfası olarak yer aldıkları gibi, balinacılara kürk satımında da bulunmuşlar ve onların karaya çıkmalarını daha olanaklı kılan korunaklı ortam sağlamışlardır. Bu yardımların karşılığı olarak New Bedford Balina Avcılığı Milli Tarih Parkı tarafından Barrow'da 1999 yılında halka açılan inyupik Miras Merkezi kurulmuştur.[13]
Taġiuġmiut inyupiklerinin yaşadığı Point Barrow (Nuvuk) yöresine Batılılar tarafından yapılan ilk keşif gezileri:
ilk keşif: ingiliz deniz subayı Frederick William Beechey'in 1825-1828 keşif gezisinden bir bölük , güneybatı Alaska'dan kaptan Thomas Elson tarafından Eylül 1826 tarihinde yapıldı. Thomas Elson ile William Smythe Barrow inyupikleriyle karşılaşan ilk Avrupalılardır.[14] inyupiklerin av bulmakta zorlandığı bir döneme denk gelen ziyaretçiler, yerlilerce önce dostça karşılanmış sonra da erkek avcılar etraflarını sarınca güneye yönelmişler ve keşif bununla sınırlı kalmıştır.[15]
ikinci keşif: Hudson’s Bay Company keşif gezisinden Thomas Simpson liderliğinde bir bölük tarafından batı Arktik kıyılarına yapıldı ve 4 Ağustos 1837 tarihinde doğudan bulunulan yere ulaşıldı. Yazın yapılan bu keşifte bölge halkının çoğu avda olduğu için birkaç yerli görüldü fakat onlar da kâşiflerden korkup saklandılar. Yakınlarına kadar giderek korkulacak bir şey olmadığına ikna edebilseler de keşif için ancak birkaç saatleri vardı.[15]
Üçüncü keşif: Aleksandr Filippoviç Kaşevarov liderliğindeki Rus keşif ekibi 23 Temmuz 1838 tarihinde Point Barrow'a ulaştı. Küçük teknelerden oluşan bir filo güneybatıdan bulundukları noktaya yanaştı. Önemli sayıda yerlinin düşmanca tutumu yüzünden Ruslar üç gün sonra bölgeden kaçmak zorunda kaldılar. Ziyaret kısa sürse de doğal yaşam üzerine önceki ziyaretlerden daha fazla bilgi edindiler ve tercüman olarak kullanacakları bir yerli kazandılar. Rusların karşılaştığı inyupik kabilesi Kakligmiut idi.[15]
Dördüncü keşif: Kayıp ingiliz kâşifi John Franklin'i aramak için birçok gemiyle düzenlenen arama ve araştırma gezisi çerçevesinde Rochefort Maguire komutasındaki H. M. S. Plover adlı depo gemisi 1852–1853 ve 1853–1854 kış aylarında Nuvuk'un güneydoğusuna kısa bir mesafe kala denizin buz tutması sonucu mahsur kaldılar. Önce düşmanlıkla karşılandılar ancak akıllıca yürütülen diplomasi yoluyla barışçıl ilişki kurulması sonucunda uzun süre orada kaldılar ve yerlilerin yaşamı hakkında epeyce bilgi topladılar.[15]
Nunamiut inyupikleriyle Batılıların ilk karşılaşması 1886 kışında ABD Deniz Kuvvetlerinden teğmen George Stoney ve keşif ekibiyle olmuştur.[16][17]
Kuzeybatı Alaska'da Avrupalılarla ilk karşılaşan Malimiut inyupikleri 1816 yılında Goodhope Körfezindekiler, en geç karşılaşanlar ise 1860'lar ya da 1870'lerde Orta ve Yukarı Kobuk yörelerinde yaşayanlardır:

başlık gibertme işlemi başlatılıyor ...

.

.

[◘.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-] %0 / %100

.

.

loading... %1

.

.

loading... %2

.

.

loading... %3

.

.

loading... %4

.

.

loading... %5

.

.

loading... %6

.

.

loading... %7

.

.

loading... %8

.

loading... %9

.

.

loading... %10

.

.

loading... %11

.

.

loading... %12

.

loading... %13

.

.

loading... %14

.

loading... %15

.

.

loading... %16

.

.

loading... %17

.

loading... %18

.

.

loading... %19

.

.

loading... %20

.

.

loading... %21

.

.

loading... %22

.

.

loading... %23

.

loading... %24

.

.

loading... %25

.

.

loading... %26

.

.

loading... %27

.

loading... %28

.

.

loading... %29

.

loading... %30

.

.

loading... %31

.

.

loading... %32

.

.

loading... %33

.

.

loading... %34

.

loading... %35

.

.

loading... %36

.

.

loading... %37

.

.

loading... %38

.

.

loading... %39

.

.

loading... %40

.

.

loading... %41

.

loading... %42

.

.

loading... %43

.

.

loading... %44

.

.

loading... %45

.

.

loading... %46

.

loading... %47

.

.

loading... %48

.

.

loading... %49

.

.

loading... %50

.

.

loading... %51

.

.

loading... %52

.

.

loading... %53

.

loading... %54

.

.

loading... %55

.

.

loading... %56

.

.

loading... %57

.

.

loading... %58

.

.

loading... %59

.

.

loading... %60

.

.

loading... %61

.

.

loading... %62

.

.

loading... %63

.

.

loading... %64

.

.

loading... %65

.

.

loading... %66

.

.

loading... %67

.

.

loading... %68

.

.

loading... %69

.

.

loading... %70

.

.

loading... %71

.

.

loading... %72

.

.

loading... %73

.

.

loading... %74

.

.

loading... %75

.

loading... %76

.

.

loading... %77

.

loading... %78

.

.

loading... %79

.

.

loading... %80

.

.

loading... %81

.

.

loading... %82

.

loading... %83

.

.

loading... %84

.

.

loading... %85

.

loading... %86

.

.

loading... %87

.

.

loading... %88

.

.

loading... %89

.

.

loading... %90

.

.

loading... %91

.

.

loading... %92

.

.

loading... %93

.

.

loading... %94

.

.

loading... %95

.

.

loading... %96

.

.

loading... %97

.

.

loading... %98

.

.

loading... %99
.

.

[◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘◘] %100 / %100

.

.

başlık gibertme işlemi tamamlanıyor