tutku

"Tutku"nun iki çeşidi vardır: Hırs ve ihtiras... Kardeş olan bu iki kelimeden ihtiras "doymazlık, aşırı istek, kendini kaybedecek kadar gözü dönmüşlük" anldıbına geliyor.

Hırs ise "sonu gelmeyen ve bitip tükenmek bilmeyen aşırı tutku ve istek"...

ihtiras isteğin "çok şiddetli" olmasını, hırs ise "sonu gelmemesi"ni anlatıyor.

insanın kendini kaybedercesine şiddet ve gözü dönmüşlükle bir şeyi arzu etmesi, ona ulaşmak için her yolu mübah görmesi insan kemalatının çatırdaması anldıbına gelir.

insanın sahip olduklarının değerini bilmesi ve gereğini yapması; sahip olamadıklarına ulaşmak için ise kontrollü bir istek içinde olarak gereken şartları yerine getirmesi gerekir.

Hırs ve ihtirasla basamakları üçer beşer çıkmak isteyenler çoğunlukla tepe taklak gider, sahip olduklarını da kaybederler.

islam tarihinde hırs ve ihtiras'ın olumsuz boyutlarına dikkat çekilmiş, bu kavramları "azim ve ısrarla hayırlı işleri takip etmek" şeklinde olumlu yüzüyle değerlendirmek gerektiği belirtilmiştir.

insanın süfli duygulardan ulvi duygulara yönelmesi aslında yaşam boyu süren bir mücadeledir.

Belli mevkilere ve makamlara göz dikip, aşırı tutkuyla sevdalanmak çok hoş karşılanmamış, nefsani bir zayıflık olarak görülmüştür.

Günümüz dünyası ise kariyer için kural tanımaz bir yarışı ön plana çıkarıyor.

Modern kapitalist düzenin, bireyleri amansız bir yarışa sokması geçmiş dönemlerin benlik ve gururu arka plana atmaya çalışan anlayışını, ben-merkezci ve kişisel kariyeri için her şeyi göze alan bir anlayışa dönüştürmüştür.

20. yüzyılda "şöhret ve riya"nın insanların vazgeçemedikleri özellikler haline gelmesi "kamil insan"ın çözülüşünün de başlangıcı olmuştur.

Kendini aşırı sevme ve kendisiyle ilgili olan şeyleri vazgeçilemez görme duygusu, ulvi hedeflerin yerini kişisel arzulara bırakmasına sebep olmuştur.

Umumun yararı "kişisel fayda"ya, manevi olan "maddi olana", biz "ben"e yerini bırakmıştır.

"Değerlerin çözülüşü" insan nefsinde başlayıp dalga dalga topluma yayılmıştır.

Balzac, "hırs ve tamahın başladığı noktada saf duygular sona erer" diyor.

Saf duyguların sona ermesi, ortak ve ulvi hedeflerin, samimiyetin, hasbiliğin sona ermesi anldıbına geliyor. Saf duygulara sahip olmayı, belki "saflık" olarak yorumlayanlar da olabilir. Ama unutmamak gerekir ki, halkın ortak iradesi, şuuru ve vicdanı saflık zemininde ilerler. Safiyetini kaybedenler halkın yürüdüğü yoldan da, halkın çıkar ve beklentilerinden de uzaklaşırlar.

Enaniyetlerin yarıştığı bir atmosfer öncelikle iç bütünlüğün ve duygusal birlikteliğin zedelenmesine kapı açar.

Geleneksel ve manevi değerleri önemseyenler "kamil insan" yolunda yürümeli, ulvi hedeflerden ve "biz" perspektifinden uzaklaşmamalıdır.

Gündeme gelmek, takdir görmek, imaj yapmak beşeri duygulardır ve insanın kendini kaybetmeden, varoluş zeminini yitirmeden yaşanmalıdır.

insanların ne yaptıkları kadar niçin ve hangi niyetle yaptıkları da önem taşıyor, işin rengini değiştiriyor. Yapılanları yorumlamanın yolu "amaç"ları ve "sonuç"ları bir arada değerlendirmekten geçiyor.