evet panpalar bugünkü konumuz sigara ve kısırlık

öncesinde size sperm üretimi ve taşınması ile ilgili bilgi vermek istiyorum

ERKEK ÜREME ORGANLARI(şekilde yerlerini görebilirsiniz)

Testisler: Gametogenez(sperm üretimi) ve steroid üretimi

Epididim: Spermin olgunlaşması ve depolanması

Vas Deferens: Epididim ile üretra arasındaki kanal

Üretra: Hem üriner hem de üreme kanalıdır

Prostat, bulboüretral bezler, vegiba seminalis: Tümü birden spermin içinde yaşadığı ve ejekülasyonla spermle birlikte atılan seminal sıvıyı üretirler

SPERMATOGENEZ
Başlangıç ve Bitişi

Puberteden(ergenlikten) hemen önce başlar. Yaşam boyu sürer, yaşlılıkta giderek azalır.

Primer spermatositten sperme kadar, tüm işlem yaklaşık olarak 64-74 gün alır.(o kadar günlük emeğin değerini bilin panpalar)

Normal erkekte günde yaklaşık 30 milyon sperm yapılır.(eğer semen yani meni içinde bulunan sperm belirli bir düzeyden az olursa kısırlık görülür)

SPERMiN TAŞINMASI

Seminifer tübüllerden gelen sperm kanallar aracılığıyla epididimise ve sonra vas deferense geçer.

Epididimisten geçiş sırasında lümeninde sıvı absorblanması nedeniyle sperm yüz kat konsantre edilir.

Vas defferens ve buna en yakın epididimis kısmı sperm için ejekülasyona kadar depo görevi görür.

Sperm taşınmasındaki bir sonraki adım ejekülasyondur(boşalma) ve genellikle öncesinde ereksiyon(penisin büyümesi) vardır.

Sperm aktivitesi ısı artışı ile artar fakat metabolizma arttığı için sperm hücrelerinin ömrü azalır kadın genital organına giren sperm hücreleri 1-2 gün yaşayabilirler.( testislerin aşırı ısınması kısırlık sebebidir bu yüzden çocuğu olmayan hastalara sauna vs gibi sıcak yerlere girmemesi önerilir)

Hareketli spermin hızı ~ 1-4 mm/dakikadır( hızının belirli bir düzeyin altına düşmesi ile kısırlık görülür)

SEMEN(döl, meni) iÇERiĞi:

%10 vas deferensten (yani sperm deposundan)

%60 seminal vegibülden salgılanan mukus(yapışkan kısım) içerisindeki; früktoz, sitrik asit, besin, prostoglandinler ve fibrinojen

%30 prostat bezinden gelen süte benzer ve içinde; Ca PO3 pıhtılaşma enzimi ve fibrinolizin bulunan bir sıvıdan oluşmaktadır.

SiGARA VE iNFERTiLiTE

Yapılan çalışmalarda, semen parametrele¬ri üzerinde sigara içme ve pasif sigara dumanına maruz kalmanın etkileri değerlendirilmiştir. Sigaranın, spermin yoğunluğu ve hareketini azalttığı, morfolojisi üzerine de olumsuz etkisi olduğu, günlük içilen sigara mikta¬rına bağlı olarak spermin yoğunluğunun ortalama %22 oranında azaldığı bilinmektedir.

Erkeğin sigara içmesi ya da sigara dumanına maruz kalmasının üreme fonksiyonlarına etkisi özetle şunları içermektedir. Sigara;

1. Sperm konsantrasyonunu azaltır,

2. Sigarada bulunan kotin miktarı 400-800 ng/ml sperm hareketini azaltır,

3. Morfolojik olarak normal sperm sayısını azaltır,

4. Spermin penetrasyon (kadının yumurta hücresini delme özelliği) ye¬teneğini azaltır,

5. Sperm hücrelerinde DNA hasarının artmasına neden olur.

6. Sigara içen erkeklerin çocuklarında da çocukluk çağı kanserinin ve doğumsal anomalilerin ortaya çıkma riski artar.

Literatürde, günde 1 veya 2 paket gibi fazla miktarda sigara içen er¬keklerin, spermlerinde daha fazla olarak şekil ve hareket bozukluklarına ve anomalilere rastlandığı vurgulanmaktadır. Sigara içimi diğer bazı fak¬törler ile birlikte erkek infertilitesine neden olabilmektedir. Erkeklerin yo¬ğun sigara kullanımı; sigara kullanmayan eşlerinin de pasif olarak sigara dumanına maruz kalmasına, nikotin solumasına ve üreme fonksiyonlarının bozulmasına yol açmaktadır.

KAYNAKÇA:

SiGARA VE iNFERTiLiTE
Doç.Dr. Füsun Terzioğlu, Arş.Gör. Çiğdem Yücel, Arş.Gör. Gülnaz Karatay, Hacettepe Üniversitesi - Sağlık Bilimleri FakültesiHemşirelik Bölümü

ERKEKTE ÜREME VE HORMONAL FONKSiYONLAR Dr. Nevzat KAHVECi