/i/Osmanlı

Devlet-i Âliyye-i Osmanniye.
(Osmanlı İmparatorluğu)
    başlık yok! burası bom boş!
  1. 1.
    +22 -3
    Osmanlıda askeri bir sınıftır. Kuruluşunu Orhan Gazi veya I. Murad dönemlerine dayandıran farklı görüşler bulunmaktadır. Osmanlı sınırlarının genişlemesi ile Hıristiyan çocukların 8-18 yaşlarında alınarak yetiştirilmesi (devşirme) ile oluşturulmaya başlanan Yeniçeri Ocağı, Padişah’a bağlı Kapıkulu Ocakları’nın piyade kısmının büyük kısmını oluşturmaktaydı. Yeniçeri Ocağı savaşlarda padişahın bulunduğu merkez kolunda bulunur. Sefere gidişlerde ve konaklarda yeniçeriler padişahın etrafında bulunup onu muhafaza ederlerdi.

    17. yy’dan itibaren Müslümanlardan da Acemi Ocağı’na alım yapılmaya başlandı.. Devletin ilk yüzyıllarında çok yararlı olan ve Türklerin Rumeliye yerleşmesinde etkili olan bu sistem, daha sonra bozulması ile değişik sorunları birlikte getirdi. Yeniçeri Ocağı II. Mahmud tarafından 1826’da kaldırıldı. Yeniçeri Ocağı, dünyadaki modern anlamdaki ilk Daimi ordudur.

    KALDIRILIŞ;
    16. yüzyıldan sonra Padişaha veya Hanımsultana yakın bazı yetenekleri kısıtlı kimselerin ocağa alınmasından sonra bozulmaya yüz tutmuştu. Çünkü, eğitimsiz ve başıboş kimselerin ocağa girmeleriyle bu askerî teşkilat, doğrudan siyasete katılan, devlet adamlarını tayin veya azlettiren, padişahları tahttan indiren veya tahta çıkaran bir kuvvet halini almıştı.. Avrupalı imparatorlukların deniz ticareti ile birlikte sömürgeciliğe yönelmesi, ve savaşların uzayıp gitmesi, devletin mali sistemini bozmuştu. Anadolu ve Rumeli eyaletlerinde Ayan sınıfının ortaya çıkması ile, savaştan geri dönen veya savaşa katılmayan yerel beylerin sayısı artmış, Padişahın savaşa katılmaması neticesinde kendisine bağlı Kapıkulu Ocağı'nın da savaşa katılmayışı, savaş esnasında Osmanlı Ordusunun vurucu gücünü azaltmıştır. Yeniçeriler çeşitli nedenlerden dolayı; 17. ve 18. yüzyıllarda sık sık ayaklanmışlardır.

    Yeniçeri Ocağı Vaka-i Hayriye diye isimlendirilecek olan bir karar ve hareketle, 15 Haziran 1826'da Sultan II. Mahmud tarafından ortadan kaldırıldı.
    Bir günün sabahında II. Mahmud yeniçerileri son kez uyarmış ve bu uyarıya saygı göstermeyen yeniçeriler itiraz etmişlerdir. Bunun üzerine II. Mahmud topçulara ateş emri vererek yeniçeri ocağını büyük bir top ateşine maruz bırakmış ve hiçbir yeniçerinin kurtulmasına imkan vermemeye çalışmıştır.

    Bu olaydan sonra, onların yerine Asakir-i Mansure-i muhafazidiyye (muhafazid'in Zafer Kazanmış orduları) adlı ordu kurulmuştur.

    YENiÇERi DUASI;

    Allah Allah illallah
    baş üryan, gögüs kalkan, dide al kan, sine püryan bu meydanda nice başlar kesilir hiç olmaz soran kahrımız, kılıcımız düşmana ziyan (adüvvden korkmadık korkmayız hiçbir zaman kuranda zafer vadediyor hazret i yezdan uğrun açık olsun ey serdar ı mücahid hüda kılıncını keskin etsin ömrünü gün gibi medid fahr i alemi hoşnud ettin hak gazay ı ekberini etsin mübarek ve said) kulluğumuz ,padişaha ayan sayılmayız parmakla tükenmeyiz kırmakla üçler, beşler,yediler, kırklar nur-u nebi, kerem-i ali, keramatı veli gülbang-i muhafazidi pirimiz, hünkarımız,üstadımız kutb-ul arifin hacı bektaş-ı veli dem-ü devranına hü diyelim hûûû..

    Kaynak=Halil inalcık, Devlet-i Aliyye
    ···
   tümünü göster