19. yüzyılın sonlarında Ruslar, yönetimleri altında yaşayan Müslüman Türk halklarının hepsine "Tatar" diyor, "Türk" sözünü sadece Osmanlı Türkleri için kullanıyorlardı. Kitaplarda, gazetelerde Rusya vaytandaşı Türk boylarının, kendilerinden "Türk" diye söz etmeleri yasaktı. Bu sözü kullanmak "Pantürkizm" sayılıyordu. ismail Bey (Gaspıralı/Gasprinski) ileride Tercüman' ı (gazete) çıkarmaya başladığında "Türk dili" tabirinde ısrar edecek, Osmanlı Türklerinin dilini de sansürün baskılarına karşı "Osmanlıca" olarak tanımlayacaktır.

Kaynak: Ders notları