adam paskal amk. güncelleme almış sürümünü bekliyoruz topluca.
1. tanrı böylesine çıkarcı yaklaşımları yer mi? Ötesinde, böylesi bir sebeple insan iman edebilir mi? Daha kuvvetli bir delilin yoksa ve iman etmediysen bundan dolayı tanrı ceza verir mi?
Bu soru açık kaynıyor. Biliyoruz ki paskal sorunsalı azıcık bir parçası imanın. sebeplerini saysan paskalın sana bir cevap değil sadece basit bir basamak verdiğini göreceksin. Hatta öyle cılız bir basamak ki bir gibe yaramadığına dahi kanaat edebilirsin iyice düşünürsen.

tm kşr

Einstein ın tanri konusundaki dusuncelerini hangi siteden okudugunu merak ettim dogrusu hem bu evren rastgele olusacagina inanmamissin bu olasiligin sayilarla ifade edemiyecegim kadar dusuk olduhunuds biliyosun kardesim eyvallah. Lakin bi düsün. Bi olasilik ne kadar düşük olursa olsun sonsuz defa denenirse gerceklesir hemde sonsuz defa.

azizim o halde tanrı hakkında bildiklerimiz çok sınırlı diyorsun çünkü zaten onu algılayıp anlayacak araçlara sahip değiliz (en azından insanca düşünüşte böyle bir sonuç çıkıyor elbette anlamamamızın sebebini de anlamamamız mümkün olmaya bilir).

Diyelim ki tanrının varlığı problemini aştık yalnızca bahsettiğin bilinemezlikten ötürü tanrıya güven duymakta imkansız değil mi? O çok ötesindeyse düşündüklerinin tanrıyla kumar oynamak dahi anlamsız kalmaz mı? Yani öyle bir bilinmezlik ki karşımızdaki sözü olduğu iddia edilen şeye dahi iman etmemiz saçma kaçmaz mı? Bilemediğimiz öyle şeyler var ki tanrının bilemediğimiz şeyler yapmasına sebep oluyor. Peki o şeylerin hep bizim lehimize işlediği ne malum? Sözüne güvenmekten başka çaremiz yok dersen anlarım ama güvenmemek için de o halde bir o kadar sebebimiz oluyor. elli elli yani bu teoriye göre ve öyle bir elli elli ki bir elli diğer elliye niceliğin ötesinde nitelik olarak da üstün gelemiyor.

Şimdi tanrıyı tam bir şekilde tanımlamanın mümkünatı yok, ama tanrının var veya yok olduğu bununla değil tanrının bu evrendeki tesiriyle alakalı. Mesela beni Allah'ın varlığına zütüren ilk şey evrenin sonsuzdan beri var olamayacağı, sonsuzun mümkün olmayışıdır, çünkü sonsuz yarınları da kapsamak zorundadır ki yarın henüz ulaşmadığımız bir zamandır. Yani sonsuz geçmemiştir. Bu da bir başlangıç olmasını gerektirir. O da dış bir güç; tanrıdır.

Demem o ki; tanrı bu evrendeki yasaların sıfatların çok çok ötesinde olabilir ama tanrının var veya yok olduğunun cevabı bu evrende mevcuttur.

Benzetme de yapayım:
Bir binada bir oda var ve odada bir sandalye var. O sandalyeyi biri o odaya getirmiştir net. Odaya bakarsın kimse yok ama yine o sandalyeyi biri getirmiştir. Sonra polisi ararsın, parmak izi araştırırlar bulurlar; muhafazid(subliyi de çaktım :D) getirmiş sandalyeyi. Yani Allah bu evrende olmasa dahi parmak izleri var bu evrende.

ruh koskoca bir safsatadır. ruhtan ne anlaşıldığına dair ilkel kabilelerden tek tanrılı dinlere gelişimi inceleyin. metafiziği gözlemleyemeyeceğimize göre var mı yok mu net bir şey söylenemez.
üstün bir tanrıyı anlayamazsın, o halde tanrının ne sözüne güvenilir ne kafanda yarattığın ihtimallerle tanrıya karşı argüman yaratılabilir. şöyle düşün: tanrı evreni yaratabiliyor ama sürece müdahale edemiyor. bir diğer örnek: tanrı insanı yaratıyor ama tekrar canlandıramıyor. bir başka örnekte: tanrı insanı yaratıyor ama onunla oyun oynuyor. çoğaltılabilir fakat son vereceğim örnekte: tanrı evreni başka bir şey için yaratıyor ancak güçsüz olduğu için insanın ortaya çıkacağını bilemiyor ve varlığımızdan habersiz. işte üstün ya aslında o "şey" olduğundan ve "şey" yaptığından ötürü "şey" olacak. buradaki "şeyler" doldurulamaz. Ancak biliyoruz ki evren kendiliğinden var olabilir (şu an için ilkel bir teori bkz: lawrence krauss). O halde tablo-ressam benzeştirmesi yanlıştır. Aynı zamanda zaten bilinmezliğinden ötürü tanrıya olumlu manalar vermekte saçmadır. Olumsuzda olabilir, hiç anlayamayacağın bir şey de.

ilahi adaletle nötrleştirme arasında bir bağ kuramadım bayım. Buradan mutlak adaletin mutlaka olmak zorunda olması nasıl çıkartılır hiç anlam veremiyorum.

Din zaten eşitsizlikçi yapısından ötürü bir sistemi insan topluluğunun üzerine geçirir ve bu eşitsizlikçi sistemde ezilen kısım sistemi kullanan kim olursa olsun dolaylı olarak din sebebiyle sömürülmektedir. Sömürü dinden kaynaklanır. Din olmasa da insan sömürülürdü ancak şu anki modelde sömürünün sebebi dindir.

senin kafanda kurduğun ideal bir tanrı var. ona göre cennete gidemezsin. benim kafamdaki ideal tanrı hitleri bile cennete alıyor. bunun muallakta kalmamış kararlı bir sürümü olmadığına göre başlık sahibi istediği gibi bu konuda at koşturabilir.

ananı gibeyim kadar eski bir argüman bu. o yüzden bende eskiden kalma bir cevap veriyorum sana: ananı gibeyim. bak bir gib düzelmedi değil mi? şimdi tekrar: ananı gibeyim. Yine bir şey değişmedi. Bu döngüyü uzatmanın manası yok yani anası gibik.